Magayon ang banggi: bulanon asin malipot ang hoyop-hoyop kan paros sa palibot. Habo pa kuta ni Loreto na magpondo sa pagkiblit kan mga kwerdas kan saiyang lumang gitara pero kaipuhan niyang mag-ipos pasiring sa uma.
Kaipohan bantayan ni Loreto ang patubig sa kaba'san lalo na ta bagong tarok pa sana ang paroy na saiyang pig-uuma sa laog kan sarong ektaryang daga sa may balinad.
"Baka unason na naman kan iba ang tubig," an simbag niya sa agom kan ini nag hapot kung masain sya.
Baynte- uno anyos pa sana si Loreto pero kung paghilingon garu na siya nasa kabangaan kan kuwarenta; maitom dahil sa nasobrahan ki balad sa aldaw, medyo maniwang dahil sa bisyo buda sa bakong pormal na pag kakan, dagdag pa ang halos daing pahingalong paghilamon sa kaba'san para ang ani sa uma dai mamiligro.
May duwang saradit na aqui si Loreto buda an saiyang agom na si Maria, na naging mag-ilusyon kan sinda nasa hayskul pa.Dahil na man gayud sa nag dakulang tios sa buhay i-iba na ang rason na natintaran kan pagkamoot, amay na nag agom ang duwa pitong bulan pa sana matapos maka-gradwar sa sekondarya.
Pirang taon ngo'na ang hinalat ninda bago sinda sinwerte na magka- aqui.Magkasunod na inaqui ni Maria si Armando, tres anyos asin si Jasmina, dos anyos,- ang mga naging bunga kan pag-ibahan ninda
"Agom, maduman na ako sa uma, maghilingan na lang kita sa aga," ang pataan ni Loreto ki Maria habang paluwas sa pinto kan harong na bitbit ang karaba asin sarong boteng tubig na pwera sa posporo asin sarong kahang Rosalina iyo ang magiging kaibahan nya na magpa-aga.
Dai pa ngani pirang segundos na nakaluwas sa pinto, nakigkig si Maria pagkahiling ki Loreto na biglang buminalik palaog.
"May nalingawan ka?"
"Iyo baga, pakikua daw tabi nin sarong baso sa kusina buda palisan mo ki diit kan pigsaray- saray ko dyan"
Sa kusina, kinua ni Maria ang lumang baso kan kape sa banggirahan sabay bukas kan aparador kung sain nakatago ang alak na buru- banggi pig iinom-inom na padiit- diit kan saiyang agom.
"Pampainit," iyo sana ang nasawod ni Loreto matapos na inumon kaini sa sarong rala'gukan ang alak sa baso. Nag-uulok na itinao ni Loreto ang dai ng laog na baso ki Maria sabay antyas na sya mahali na pasiring sa kaba'san.
Pigbukod na sana kan nag-ngangalas na hiling ni Maria ang agom habang ini naglalakaw asin nagtuturo- taghoy pasiring sa kadikloman, ang sarungan kan ginunting na nakagakod sa iksan kaini naglalabay- labay na garu nagsasabay sa kumpas kan pag martsa kan sadiring mga kalamias.
Sa kanto kan baryo, nahiling ni Loreto an saiyang padihon na si Arnulfo na naninigarilyo mentras na nakatukaw, nakapamintaas ang sarong bitis sa pinalod na poon kan Pili. Si Arnulfo ang kinua nindang ninong kan saindang pina-bunyagan ang matuang aki sa simbahan.
"Uy Padi, maray ka pa ta nagpupuro-pahayahay asin pamuro- Marlboro sana," ang sabi ni Loreto sa padihon.
"Ini baga Padi, nagpapatingay- tingay ta naka pamanggi pa sana," ang simbag ni Arnulfo sa barkada na midbid nya na puon pa kan pagka-aki ninda habang nagbubuga-buga asin nagpapabilog-bilog kan maputing aso na garu mga panganuron na nasisibot maglayog pasiring sa kaitaasan.
Hinali ni Loreto ang sigarilyo na nakasa'bit sa saiyang talinga asin nagrani ki Arnulfo, "Papagkot daw tabi,Padi."
Pigbalong i-abot ni Arnulfo ang naglalaad na sigarilyo sa kamot ni Loreto alagad imbes na kuahon kaini ang sigarilyo biglang hinulbot ni Loreto ang nagki-kilyab na ginunting sa sarungan sabay tigbas sa kamot ni Arnulfo.
Ang pag hugpa sa daga kan nag-aasong sigarilyo,kasunod ang saiyang mga guramoy ang ultimong nahiling ni Arnulfo bago nagdiriklom ang saiyang paghiling asin nawaran ki pagmati sa kapalibutan.
